6 เทรนด์ของอุตสาหกรรมอาหารและเครี่องดื่ม ในปี 2564

บทความนี้แปลมาจากต้นฉบับภาษาอังกฤษที่เผยแพร่บน Alibaba.com ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มขายสินค้าแบบ B2B จากทั่วโลกของอาลีบาบา อ่านบทความต้นฉบับได้ ที่นี่

ในปี 2563 ที่ผ่านมาเกือบตลอดทั้งปี การแพร่ระบาดของโควิด-19 ได้เปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของผู้คนทุกแห่งทั่วโลก ธุรกิจเริ่มประสบการดำเนินงานอย่างจำกัด ผู้คนต่างถูกกำหนดให้อยู่กับบ้าน รูปแบบวิถีชีวิตล้วนมีการเปลี่ยนแปลงไป

การกักตัวและการเว้นระยะห่างได้เปลี่ยนแปลงความคุ้นชินของผู้คน หลายคนเริ่มฝึกทำอาหารที่บ้านในช่วงที่กักตัว หลายคนหันมาดูแลสุขภาพมากขึ้น ในขณะที่หลายคนทานอาหารเพื่อผ่อนคลายความเครียด

สิ่งที่เราพบในปี 2563 ไม่ใช่แค่พฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป แต่โรงงานและพื้นที่การเกษตรหลายแห่งก็ต้องปิดชั่วคราวเพื่อลดการแพร่ระบาดของโรค การปิดโรงงานส่งผลเสียทำให้การผลิตล่าช้า และสินค้าขาดแคลนในบางพื้นที่

สถานการณ์ของปี 2563 ถือว่าไม่ปกติ และส่งผลต่ออุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มในหลายๆ ด้าน

6 เทรนด์ในอุตสาหกรรมอาหารและเครี่องดื่ม

มาดูกันว่าในปีที่ผ่านมา 6 เทรนด์หลักในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มทั่วโลกมีอะไรบ้าง เทรนด์เหล่านี้มีที่มาจากโรงงานผลิตที่ปรับตัวแตกต่างกันไป

1. อาหารที่ผลิตจากพืช

อาหารมังสวิรัติ และอาหารวีแกน (ไม่ใช้วัตถุดิบจากสัตว์) เป็นเทรนด์ที่กำลังเติบโต หลายคนเปลี่ยนไปทานอาหารตามเทรนด์นี้เพราะหลายสาเหตุ เช่น เพื่อดูแลสุขภาพ ลดการฆ่าสัตว์ และเรื่องความยั่งยืน

Beyond Meat และ Impossible Food เป็นบริษัทผู้นำในอุตสาหกรรมอาหารทดแทนเนื้อ ทั้งสองแห่งผลิตเนื้อเทียมที่ทำจากพืช ผลิตภัณฑ์ของทั้ง 2 รายมีขายในซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านอาหาร และฟาสต์ฟู้ดเชนที่มีสาขาทั่วโลก เช่น เบอร์เกอร์คิง[1] แม้ทั้งสองแบรนด์นี้จะไม่ใช่รายแรกที่ผลิตอาหารทดแทนเนื้อสัตว์ แต่กลับได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเนื่องจากสามารถผลิตเนื้อเทียมที่มีรสชาติใกล้เคียงกับเนื้อจริง

การระบาดของโควิด-19 ทำให้สินค้าเนื้อสัตว์ขาดแคลนในบางพื้นที่ ส่วนราคาเนื้อบางประเภท เช่น อกไก่ และเนื้อวัวบด ก็มีราคาพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว งานวิจัย[2]ระบุว่าการขาดแคลนผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ และเทรนด์ในการกลับเข้าหาธรรมชาติและบริโภคอาหารออร์แกนิค เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เนื้อสัตว์เทียมที่ทำจากพืชมียอดขายที่พุ่งสูงขึ้นในปีที่ผ่านมา

สินค้าทดแทนเนื้อสัตว์ที่มียอดขายเพิ่มขึ้น ไม่ได้มีแค่เนื้อสัตว์เทียมเท่านั้น บางธุรกิจ เช่น Green Mustache ซึ่งเป็น Gold Supplier บน Alibaba.com ซึ่งผลิตขนมขบเคี้ยวแบบวีแกนทั้งหมด เพื่อจับกลุ่มผู้บริโภคที่แพ้ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ หรือมองหา “อาหารที่ดีต่อโลกมากกว่า” ก็มียอดขายพุ่งสูงขึ้น นับตั้งแต่ตลาดนี้มีการเติบโต ก็มีธุรกิจก้าวเข้ามาเพื่อตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้ามากขึ้น

2. การบริโภคผักผลไม้มีมากขึ้น ทั้งแบบสดและแช่แข็ง

แม้ว่าการทานผักผลไม้จะไม่ใช่เทรนด์ใหม่ แต่ผู้บริโภคก็มีการซื้อผักและผลไม้เพิ่มขึ้นกว่าเดิม เพื่อให้มั่นใจว่าจะได้รับวิตามินและแร่ธาตุเพียงพอสำหรับสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย

จากการศึกษาของ 210 Analytics, IRI และสมาคมการตลาดสินค้าผักผลไม้ (Produce Marketing Association) ในเดือนพฤษภาคม 2563[4] พบว่าผักผลไม้มียอดขายเพิ่มขึ้น 14.3% ส่วนผักผลไม้แช่แข็งมียอดขายเพิ่มขึ้นอย่างมากถึง 33.8%  เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า สาเหตุเป็นเพราะผู้บริโภคต่างคิดว่าต้องกักตุนสินค้าให้เพียงพอ ดังนั้นจึงหันไปซื้อสินค้าแช่แข็งเพื่อหลีกเลี่ยงการเดินทางไปร้านค้าในช่วงที่กักตัวอยู่บ้าน

การระบาดของโควิด-19 ได้ปฏิวัติมุมมองของผู้คนในเรื่องสุขภาพ หลายคนตั้งใจที่จะสร้างภูมิคุ้มกันให้ตนเองให้มากที่สุด[5] โดยหนึ่งในวิธีที่ดีที่สุดคือการได้รับวิตามินอย่างเพียงพอจากผักและผลไม้ นี่จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้มีความต้องการสินค้าผักผลไม้สูงขึ้น

เป็นที่รู้กันว่าวิตามินซีช่วยส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และส้มก็เป็นแหล่งที่มีวิตามินซีสูง ยอดขายของส้มและน้ำส้มจึงเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

การบริโภคผักผลไม้เพิ่มขึ้น น่าจะเป็นแนวโน้มที่ต่อเนื่องไปอีกหลายปี โดยมีปัจจัยที่ส่งเสริมอีกหลายปัจจัยไม่ใช่แค่เรื่องของการสร้างภูมิคุ้มกันเท่านั้น ความนิยมทานอาหารจากพืชในข้อแรกก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ยังมีสาเหตุอื่นอีกที่เราจะกล่าวถึงต่อจากนี้

3. ความต้องการสินค้า “Premiumization”

การเพิ่มเงินเพื่อซื้อสินค้าที่คุณภาพสูงกว่า หรือมีคุณสมบัติพิเศษมากกว่า เช่น อาหารเกรดพรีเมียม เป็นนิยามของ “Premiumization”

ดังที่เรากล่าวไปแล้วว่าผู้คนมีการตอบสนองทางจิตใจและอารมณ์เพื่อรับมือโรคระบาดแตกต่างกัน ซึ่งส่งผลต่อรูปแบบการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มด้วย ความเชื่อเรื่อง “การดูแลตัวเอง” และ “ให้รางวัลตัวเอง” มีมากขึ้นในช่วงที่เกิดโรคระบาด การปลอบใจและดูแลตัวเองด้วยอาหารเกรดพรีเมียมจึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากกว่าเดิม เพราะเป็นหนึ่งในทางออกที่หลายคนใช้ในช่วงเวลาที่เครียด

การไม่สามารถเดินทางท่องเที่ยวและทำกิจกรรมนอกบ้าน ทำให้ผู้คนประหยัดเงินในส่วนนี้และนำไปใช้จ่ายในส่วนอื่นแทน งานวิจัยระบุว่าคนกลุ่มมิลเลนเนียลและ Gen Z ซื้อสินค้าพรีเมียมบ่อยที่สุด คุณภาพที่ดีกว่าและคุณสมบัติพิเศษที่มากกว่า เป็นปัจจัยหลัก 2 ข้อที่ทำให้สินค้าพรีเมียมสามารถบวกราคาเพิ่มได้ ผู้บริโภคคนรุ่นใหม่ยังใช้เหตุผลด้านอารมณ์ในการให้รางวัลตัวเองด้วยการซื้อสินค้าเกรดพรีเมียม แบรนด์ต่างๆ จึงควรนำเทรนด์ “Premiumization” ไปใช้เพื่อจับกำลังซื้อของคนกลุ่ม Gen Z ที่เริ่มสูงขึ้น

สินค้าอาหารที่มีแบบพรีเมียมจำหน่าย เช่น ขนมเบเกอรี่ เครื่องดื่มร้อน ช็อกโกแลต เนื้อปลาแปรรูป เนื้อสัตว์บ่ม และไข่

แม้ว่าหลายประเทศทั่วโลกจะเริ่มผ่อนคลายมาตรการล็อคดาวน์ช้าๆ และผู้คนสามารถเดินทางออกนอกบ้านได้แล้ว แต่เชื่อว่าเทรนด์ premiumization จะได้รับความนิยมต่อไปอีกหลายปี จากรายงานที่ตีพิมพ์โดย MarketWatch[6] คาดว่าตลาดช็อกโกแลตแบบพรีเมียมทั่วโลกจะมีอัตราการเติบโตโดยเฉลี่ยต่อปีแบบทบต้น (CAGR) ที่ 7.28% ระหว่างปี 2561 ถึง 2565

4. ความต้องการซื้อสินค้าเครื่องเทศและเครื่องปรุงเพิ่มสูงขึ้น

การฝึกทำอาหารกลายเป็นงานอดิเรกยอดนิยมในช่วงกักตัว คนที่ปกติไม่ทำอาหารทานเองและนิยมทานที่ร้าน ก็เริ่มหันมาเรียนรู้วิธีการทำอาหาร

การทดลองทำเมนูใหม่ๆ ทำให้คนเหล่านี้ต้องหาซื้อเครื่องเทศและเครื่องปรุง ซึ่งปกติเป็นสินค้าที่ไม่เคยซื้อมาก่อน จะเห็นได้ว่าในไตรมาสแรกของปี 2563 สินค้าวัตถุดิบและเครื่องปรุงรสบน Alibaba.com มียอดขายเพิ่มขึ้น 67% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า

เทรนด์นี้น่าจะไม่ใช่เทรนด์ในระยะยาว เพราะเมื่อถึงจุดหนึ่งลูกค้าจะซื้อเครื่องเทศและเครื่องปรุงจนครบตามต้องการ และทำให้ความต้องการสินค้าประเภทนี้ลดลง

อย่างไรก็ตาม ความต้องการสินค้าประเภทนี้จะยังคงมีอยู่ แต่อาจจะไม่พุ่งสูงขึ้นเหมือนที่เกิดขึ้นในช่วงต้นปี 2653

5. ความไม่แน่นอนด้านการผลิต

ประเทศ ภูมิภาค และเขตปกครองต่างๆ ล้วนพบเจอมาตรการล็อคดาวน์ในปีที่ผ่านมา แตกต่างกันไปตามระยะเวลา ในบางแห่งมีการสั่งปิดโรงงานผลิตเพื่อลดการระบาด ตั้งแต่ 1-2 สัปดาห์ ไปจนถึงหลายเดือนเลยก็มี

จากข้อมูลของธนาคารโลก ประเทศกำลังพัฒนาเป็นกลุ่มที่พบปัญหาการขาดแคลนอาหารและการสะดุดของซัพพลายเชนมากที่สุดในปีที่แล้ว[7]

อย่างไรก็ตาม สำหรับในสหรัฐ แม้ว่าจะไม่มีปัญหาการขาดแคลนอาหาร[8] เพราะสามารถผลิตอาหารได้มากเกินความต้องการ แต่ผู้คนก็วิตกว่าอาหารจะไม่เพียงพอ จนนำไปสู่การซื้อเพื่อกักตุน

Tyson Foods ซึ่งเป็นบริษัทผู้ผลิตเนื้อรายหนึ่งในอเมริกา ต้องปิดโรงงานผลิตขนาดใหญ่หลายแห่ง ทำให้ประชาชนวิตกว่าสินค้าเนื้อสัตว์จะขาดแคลนในช่วงฤดูร้อน[9] Smithfield ก็เป็นหนึ่งในผู้ผลิตเนื้อของอเมริกาที่ต้องปิดโรงงานผลิตเช่นกัน

6. ให้ความสำคัญกับเรื่องความยั่งยืน

ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา คนจำนวนมากเริ่มปฏิบัติตัวและให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตแบบยั่งยืน ความตั้งใจที่จะเปลี่ยนแปลงนี้เกิดจากแรงผลักดันในการลดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ และอนุรักษ์ทรัพยากรของโลกที่ใช้แล้วมีวันหมดไป

นักวิจัยจำนวนมากนำเสนอว่าการบริโภคอาหารที่ทำจากพืชจะส่งผลดีต่อโลกมากกว่า[10] การบริโภคอาหารที่ทำจากสัตว์และนมเนยเป็นหลัก นักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมหลายคนตำหนิการฆ่าสัตว์เพื่อบริโภค การบริโภคเนื้อสัตว์น้อยลงจึงเป็นทิศทางที่จะเกิดขึ้นทั่วโลก

ผู้ผลิตอาหารทดแทนเนื้อที่เรากล่าวมาข้างต้นก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับเทรนด์เรื่องความยั่งยืนนี้ เพราะการผลิตอาหารจากพืชจะใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มากว่าการเลี้ยงสัตว์เพื่อเป็นอาหาร

สินค้าอาหารและเครื่องดื่มที่ขายดีที่สุดบน Alibaba.com ในปี 2563

หลายคนต้องพยามเอาตัวรอดให้ได้ในปี 2563 เพราะเป็นสถานการณ์ที่เราต่างไม่เคยพบเจอกับการต้องเผชิญกับโรคระบาดครั้งใหญ่

การตกงาน ความไม่นอนทางเศรษฐกิจ และความวิตกกังวลต่ออนาคต ทำให้หลายคนกังวลและกักตุนอาหารให้เพียงพอกับระยะเวลาที่ไม่สามารถออกจากบ้านได้ อาหารกระป๋องและอาหารที่ไม่เน่าเสียง่าย จึงกลายเป็นสินค้าที่ทุกคนต้องซื้อ

ด้านล่างเป็นสินค้าบางส่วนที่ขายดีที่สุดทั่วโลก บน Alibaba.com ในปี 2563

สินค้าอาหารที่ขายดีที่สุด

  • ทูน่ากระป๋อง
  • เนื้อคอร์นบีฟกระป๋อง
  • เนื้ออลาสก้าแซลมอนกระป๋อง จากแหล่งธรรมชาติ
  • เนื้อทูน่าแบบ “FAD-free” (ใช้การประมงแบบยั่งยืน)
  • ผลไม้กระป๋อง (สัปปะรด มะม่วง และอื่นๆ)
  • มะกอกดำ

สินค้าเครื่องดื่มที่ขายดีที่สุด

  • Redbull
  • Tampico
  • น้ำอัดลม
  • 5 Hour Energy
  • Oviten Energy Wake Up

บทสรุป

หากต้องสรุปสั้นๆ จากเทรนด์อาหารและเครื่องดื่มทั้งหมดในปีที่ผ่านมา กล่าวได้ว่าอะไรที่เกี่ยวกับสุขภาพเป็นสิ่งที่ทำเงินได้ เทรนด์อาหารในปี 2563 ล้วนได้รับอิทธิพลจากการระบาดของโควิด-19 และความต้องการดูแลสุขภาพของคนรุ่นใหม่

ปี 2564 ยังคงเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน เนื่องจากจำนวนผู้ติดเชื้อโควิด-19 ยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง แม้มีการพัฒนาวัคซีนแล้ว อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มน่าจะเปลี่ยนไปเมื่อการระบาดของโควิด-19 สิ้นสุดลงและเข้าสู่สถานการณ์ปกติ

อย่างไรก็ตาม เราเชื่อว่าเทรนด์การบริโภคอาหารที่ทำจากพืช อาหารสุขภาพ และอาหารที่ยั่งยืน จะต่อเนื่องไปในปี 2564 และปีต่อๆ ไป

อ้างอิง

  1. https://impossiblefoods.com/burgerking
  2. https://plantbasedfoods.org/plant-based-food-outpaces-total-food-sales-during-covid19
  3. https://www.forbes.com/sites/janetforgrieve/2020/03/10/new-products-growing-demand-fuel-growth-of-plant-based-food-sales/
  4. https://www.producebluebook.com/2020/06/02/covid-19-grocery-trends-week-11-fresh-produce-sales-up-14
  5. https://intermountainhealthcare.org/blogs/topics/covid-19/2020/06/want-a-defense-against-covid-19-strengthen-your-immune-system/
  6. https://www.marketwatch.com/press-release/premium-chocolate-market-size-share-2020-global-industry-trends-demand-growth-opportunities-industry-revenue-future-and-business-analysis-by-forecast-2023-2020-11-18
  7. https://www.worldbank.org/en/topic/agriculture/brief/food-security-and-covid-19
  8. https://www.usda.gov/coronavirus/food-supply-chain
  9. https://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/04/us-food-processing-plants-become-covid-19-hot-spots
  10. https://www.sustain.ucla.edu/our-initiatives/food-systems/the-case-for-plant-based/
Alibaba.com B2B การส่งออกของไทย บีทูบี อาหารและเครื่องดื่ม