แดเนียล จาง กล่าวถึงผลประกอบการและการเติบโตในอนาคตของอาลีบาบา

ในวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา อาลีบาบา กรุ๊ป รายงานผลประกอบการประจำไตรมาสและประจำปีงบประมาณ เมื่อสิ้นสุดวันที่ 31 มีนาคม 2564 หลังจากนั้นไม่นาน แดเนียล จาง ประธานกรรมการและซีอีโอ ได้แถลงกับนักลงทุนผ่านวิดีโอทางไกล ซึ่งมีเนื้อหาดังนี้

เป็นอีกหนึ่งไตรมาสที่เราสร้างผลประกอบการที่แข็งแกร่ง ถือเป็นการปิดปีที่มีเรื่องราวเกิดขึ้นมากมายนี้ได้อย่างสวยงาม ประเทศจีนเริ่มต้นปีด้วยการต่อสู้กับการระบาดของโควิด-19 ทั่วประเทศ และปิดท้ายปีด้วยการเป็นประเทศแรกในโลกที่ควบคุมการระบาดได้และหวนกลับคืนสู่วิถีชีวิตปกติ จากการคาดการณ์ของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ จีนถือเป็นเศรษฐกิจหลักแห่งเดียวในโลกที่มีการเติบโตของจีดีพีที่แท้จริงเป็นบวก ในปี 2564 จากข้อมูลของสำนักงานเศรษฐกิจแห่งชาติจีนพบว่า ประเทศจีนมียอดค้าปลีกรวม 42 ล้านล้านหยวน หรือ 6.4 ล้านล้านเหรียญสหรัฐในรอบ 12 เดือนเมื่อสิ้นสุดวันที่ 31 มีนาคม 2564 ส่วนการเติบโตของจีดีพีในไตรมาสเมื่อสิ้นสุดเดือนมีนาคม 2564 เติบโตขึ้น 18.3% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า จากภาพรวมของเศรษฐกิจที่กำลังฟื้นตัวและการเปลี่ยนผ่านในจีนไปสู่ดิจิทัล ทำให้อาลีบาบา กรุ๊ป มีการเติบโตที่ดีเยี่ยมในทุกกลุ่มธุรกิจ

ในปีงบประมาณที่ผ่านมา เรามีการดำเนินงานที่ก้าวหน้าเป็นอย่างดีจากกลยุทธ์หลัก 3 ด้าน คือ การกระตุ้นการบริโภคในประเทศ การขยายธุรกิจไปทั่วโลก และการสร้างธุรกิจคอมพิวติ้ง ความก้าวหน้านี้แสดงให้เห็นถึงพลังอันมหาศาลของโครงสร้างพื้นฐานด้านอีคอมเมิร์ซดิจิทัลของอาลีบาบา และความมุ่งมั่นที่จะลงทุนในระยะยาวเพื่ออนาคต รวมทั้งใช้นวัตกรรมสร้างคุณค่าให้ผู้บริโภค ผู้ขาย และพันธมิตร ในฝั่งธุรกิจของเราที่เกี่ยวข้องกับผู้บริโภคนั้น อีโคซิสเท็มของอาลีบาบาสามารถทำยอดขายรวมจากทุกช่องทาง (GMV) ได้ 8.1 ล้านล้านหยวนตลอดทั้งปีงบประมาณ ซึ่งเพิ่มขึ้น 1 ล้านล้านหยวนเมื่อเทียบปีก่อนหน้า ในขณะที่จำนวนผู้ใช้ประจำต่อปีจากทุกแพลตฟอร์มในอีโคซิสเท็มได้สร้างสถิติทะลุ 1 พันล้านราย โดยมีจำนวนผู้ใช้เพิ่มขึ้น 170 ล้านรายเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ส่วนผู้ใช้ประจำนอกประเทศจีนเพิ่มขึ้น 60 ล้านราย จึงมีจำนวนรวมทั้งหมดเมื่อสิ้นเดือนมีนาคม 2564 อยู่ที่ 240 ล้านราย แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของกลยุทธ์ในการขยายธุรกิจไปทั่วโลก

ในปีงบประมาณที่ผ่านมา เราต้องก้าวข้ามอุปสรรคแทบทุกด้าน ทั้งการระบาดของโควิด-19 การแข่งขันที่รุนแงรง รวมถึงการสืบสวนเรื่องการผูกขาดตลาด และการลงโทษจากรัฐบาลจีน เราเชื่อว่าวิธีที่ดีที่สุดในการเอาชนะความท้าทายเหล่านี้คือการมองไปข้างหน้า และลงทุนระยะยาวเพื่อสร้างคุณค่าให้กับลูกค้าของเราด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมถึงช่วยแก้ปัญหาใหญ่ให้กับสังคม ดังนั้นเราจึงวางแผนที่จะนำเงินส่วนหนึ่งของกำไรที่ได้ในปีนี้มาลงทุนเพิ่มในธุรกิจหลัก เช่น นวัตกรรมเทคโนโลยี โครงการเพื่อช่วยลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานให้กับผู้ขาย การเพิ่มผู้ใช้ใหม่ และการสร้างประสบการณ์ที่ดี การเสริมความสามารถด้านสินค้าและซัพพลายเชน ไปจนถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และการริเริ่มธุรกิจใหม่ เมื่อพิจารณาจากผลกำไรของเราที่น่าจะออกมาดี การลงทุนครั้งนี้จะเป็นไปอย่างมีเป้าหมายและมีวินัย เพื่อหวังให้ช่วยขยายตลาดและลูกค้ากลุ่มใหม่ รวมถึงสร้างคุณค่าให้ผู้ขายได้เหนือกว่าคู่แข่ง และสร้างการมีส่วนร่วมกับผู้บริโภคเพื่อให้มีความถี่ในการซื้อสินค้ามากขึ้น เราจะสร้างตัวชี้วัดหลักขึ้นมาเพื่อวัดความสำเร็จในการลงทุนครั้งนี้ ซึ่งเราเชื่อว่าจะสร้างผลลัพธ์ที่จับต้องได้ในระยะยาว

จำนวนผู้ใช้ประจำต่อปีในจีนของเราแตะ 891 ล้านรายเมื่อสิ้นสุดเดือนมีนาคม เราหวังว่าจะขยายฐานลูกค้าในจีนให้ได้มากกว่า 100 ล้านรายในปีงบประมาณที่จะถึงนี้ เพื่อให้มีจำนวนผู้ใช้ทั้งหมดมากกว่า 1 พันล้านราย ส่วนจำนวนผู้ใช้ประจำในมาร์เก็ตเพลสค้าปลีกของเราในจีนอยู่ที่ 811 ล้านคนเมื่อสิ้นสุดเดือนมีนาคม ซึ่งเท่ากับมีจำนวนเพิ่มขึ้น 85 ล้านรายเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ผู้บริโภคเหล่านี้มีการใช้จ่ายโดยเฉลี่ย 9,200 หยวนต่อคนต่อปี เราเชื่อฐานผู้บริโภคของเรามีขนาดใหญ่ที่สุดและมีคุณภาพมากที่สุดในประเทศจีน เราจะทำงานอย่างต่อเนื่องเพื่อตอบสนองความต้องการของไลฟ์สไตล์ผู้บริโภคที่มีความหลากหลาย ด้วยความต้องการที่แตกต่างกันไปตามเซกเมนต์

ในฐานะมาร์เก็ตเพลสดิจิทัลที่มีการบริโภคสูงที่สุดในจีน แอปพลิเคชั่นเถาเป่าจะเดินหน้าเสริมความแข็งแกร่งด้านความหลากหลายของสินค้า ทั้งจากแบรนด์ต่างๆ และสินค้าราคาคุ้มค่า สินค้าเกษตร สินค้านำเข้า และสินค้าเฉพาะกลุ่ม เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคของเรา ส่วนสินค้าในหมวดที่เรายังเข้าไม่ถึง เช่น ของชำ อสังหาริมทรัพย์ ของแต่งบ้าน และเวชภัณฑ์ เราจะศึกษารูปแบบการซื้อของผู้บริโภค และนำประสบการณ์ดิจิทัลมาประยุกต์ในหมวดสินค้าเหล่านี้ เพื่อเพิ่มความการขายออนไลน์และการเข้าถึงของ New Retail ให้มากขึ้น เรายังจะทำงานเพื่อยกระดับประสบการณ์โดยรวมของผู้บริโภค และเพิ่มการมีส่วนร่วมในแอปพลิเคชั่นเถาเป่าตามรูปแบบการซื้อที่แตกต่างของผู้บริโภคในแต่ละเซกเมนต์และจุดประสงค์ในการซื้อ ในขณะเดียวกันเราจะพัฒนาเครื่องมือและเพิ่มความสามารถให้กับผู้ขายด้านการสร้างความมีส่วนร่วมกับผู้บริโภค นอกจากนี้เรายังอยู่ในขั้นตอนพิจารณาปรับนโยบายในแพลตฟอร์มของเราเพื่อช่วยลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินการให้กับผู้ขายด้วย

เถาเป่า ดีลส์ (Taobao Deals) ถือเป็นส่วนหนึ่งของมาร์เก็ตเพลสค้าปีกของเราในจีน และมีการเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยมีจำนวนผู้ใช้ประจำต่อปีมากกว่า 150 ล้านคน ตัวอย่างหนึ่งที่บ่งบอกว่าผู้ใช้แอปพลิเคชั่นนี้มีเข้าใช้งานเป็นประจำ นั่นคือจำนวนผู้ใช้ประจำต่อเดือนบนเถาเป่า ดีลส์ ได้แตะระดับ 130 ล้านคนในเดือนมีนาคม ซึ่งเพิ่มขึ้นถึง 27 ล้านคนจากเดือนธันวาคมปีที่แล้ว เถาเป่า ดีลส์ นำเสนอสินค้าที่มีราคาคุ้มค่าที่สุดสำหรับลูกค้าที่มุ่งเน้นเรื่องราคา สินค้าที่ขายจะเน้นสินค้าที่มีดีไซน์พื้นฐาน และสินค้าที่ขายตรงจากฟาร์มและผู้ผลิตถึงผู้ซื้อ การเติบโตอย่างรวดเร็วของเถาเป่า ดีลส์ ช่วยสร้างการเติบโตในเชิงบวกให้กับมาร์เก็ตเพลสค้าปลีกของเราในจีน ในปีงบประมาณที่ผ่านมา ยอดซื้อโดยเฉลี่ยของผู้บริโภคบนเถาเป่า ดีลส์ มีการเพิ่มขึ้นเหนือว่ายอดซื้อโดยเฉลี่ยของผู้บริโภคในตลาดค้าปลีกรวมของจีน ในปีงบประมาณนี้ เราจะเดินหน้าลงทุนเพิ่มเติมบนเถาเป่า ดีลส์ เพื่อให้บริการลูกค้าในตลาดที่เรายังเข้าไม่ถึงให้มากขึ้น

ถัดมา ผมอยากพูดถึง New Retail ซึ่งรวมถึงโมเดลมาร์เก็ตเพลสในชุมชนที่ได้รับความสนใจอย่างมากในช่วงที่ผ่านมา อาลีบาบาได้เปิดตัวกลยุทธ์ New Retail เมื่อปี 2559 และได้ดำเนินกลยุทธ์นี้ผ่านโมเดลธุรกิจที่หลากหลายเพื่อตอบสนองความต้องการที่แตกต่างกันของผู้บริโภค เช่น ร้านขายของชำ สินค้าสด และสินค้าอุปโภคบริโภค เราได้ปรับร้านแบบออฟไลน์ เช่น ซัน อาร์ต ให้มีการดำเนินงานเป็นดิจิทัล และยังสร้างรูปแบบ New Retail ขึ้นมา เช่น เฟรชฮิปโป (Freshippo) ที่ผสานทั้งประสบการณ์ออนไลน์และออฟไลน์เข้าด้วยกัน ซึ่งส่วนผสมระหว่างรูปแบบ New Retail เหล่านี้ได้ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคไม่เพียงแค่ในร้านค้า แต่ยังรวมถึงชุมชนโดยรอบ ด้วยทางเลือกของบริการส่งสินค้าที่ครอบคลุมทั้งการส่งภายในหนึ่งชั่วโมง ครึ่งวัน ภายในวันเดียวกัน และวันถัดไป

ส่วนหนึ่งของการทดลองใหม่ๆ ในด้าน New Retail คือการเริ่มธุรกิจมาร์เก็ตเพลสในชุมชนในบางภูมิภาคของจีน มาร์เก็ตเพลสชุมชนของเราได้รับการสนับสนุนด้านซัพพลายเชนโดยเฟรชฮิปโป และซัน อาร์ต รวมถึงพันธมิตร โดยนอกเหนือจากบริการส่งสินค้าภายในหนึ่งชั่วโมง ครึ่งวัน ภายในวันเดียวกัน และวันถัดไป ดังที่กล่าวไปข้างต้น เรายังเพิ่มทางเลือกให้ผู้บริโภคในชุมชนด้วยบริการ “สั่งวันนี้ รับสินค้าวันพรุ่งนี้” เราเชื่อว่า New Retail เป็นโครงสร้างพื้นฐานด้านการค้าที่มีรูปแบบหลากหลาย ซึ่งโมเดลของมาร์เก็ตเพลสในชุมชนก็เป็นหนึ่งแนวทางหลักเพื่อให้บริการกลุ่มผู้บริโภคที่มุ่งเน้นเรื่องราคา โมเดลนี้สามารถช่วยเพิ่มผู้ใช้ใหม่ในเมืองรองและพื้นที่ชนบท และยังเพิ่มความถี่และระยะเวลาใช้งานของผู้บริโภคด้วย

เราเชื่อว่ากุญแจสำคัญที่จะปลดล็อคโมเดลมาร์เก็ตเพลสในชุมชน ไม่ใช่แค่การดูเรื่องกำไรและขาดทุนของธุรกิจเท่านั้น แต่ยังต้องดูประสิทธิภาพและความสามารถในการให้บริการโดยรวมของทั้งแพลตฟอร์มที่ธุรกิจดำเนินอยู่ เราเชื่อว่าการพยามเพิ่มประสิทธิภาพและการให้บริการจะสร้างคุณค่าได้มากกว่าการมองแค่เรื่องผลกำไรเพียงอย่างเดียว อาลีบาบามีโครงสร้างพื้นฐานทางการค้าที่ถือได้ว่าซับซ้อนและมีประสิทธิภาพมากที่สุดในประเทศจีน และมีสินค้าและบริการที่ครอบคลุมเพื่อให้บริการผู้บริโภคในหลากหลายเซกเมนต์และความต้องการ ดังนั้นเราจึงเชื่อว่าการลงทุนในธุรกิจมาร์เก็ตเพลสในชุมชนจะสามารถสร้างคุณค่าสูงสุดให้ผู้บริโภคได้ตลอดทั้งช่วงชีวิต เราจะขยายธุรกิจนี้โดยนำความสามารถหลัก 4 ด้านของอีโคซิสเท็มของอาลีบาบามาใช้ ได้แก่ ความสามารถด้านสินค้าและซัพพลายเชน โครงสร้างพื้นฐานในการจัดส่งสินค้าและโลจิสติกส์ การสร้างความมีส่วนร่วมกับผู้บริโภค และการบริหารจัดการและพัฒนาช่องทางจัดจำหน่าย แม้ว่าธุรกิจนี้ยังอยู่ในขั้นเริ่มต้น แต่เราก็มีเป้าหมายในปีงบประมาณนี้ที่จะขยายให้ครอบคลุมทั้งประเทศ และสร้างโมเดลของธุรกิจมาร์เก็ตเพลสในชุมชนที่แข็งแรงและยั่งยืน

ในส่วนของไช่เหนียว เน็ตเวิร์ก ได้สร้างการเติบโตอย่างแข็งแกร่งในปีงบประมาณที่ผ่านมา รายได้จากการใช้งานโดยผู้บริโภคนอกเหนือแพลตฟอร์มของอาลีบาบา กรุ๊ป เติบโตขึ้น 68% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า และมีสัดส่วนถึง 70% ของรายได้ทั้งหมดของไช่เหนียว เน็ตเวิร์ก ไช่เหนียวยังสร้างประวัติศาสตร์สำคัญด้วยการมีเงินทุนหมุนเวียนระหว่างปีเป็นบวก เราเชื่อว่าการเติบโตอย่างต่อเนื่องของไช่เหนียวเป็นผลจากกลไกสำคัญ 3 ประการ คือ 1) ธุรกิจต่อแรกที่ใช้พื้นฐานของไช่เหนียว โพสต์ และไช่เหนียว กั๋วกั๋ว (Cianiao Guoguo) 2) บริการส่งสินค้าจากโรงงานถึงผู้บริโภค 3) บริการซัพพลายเชนระหว่างประเทศสำหรับผู้ขายที่นำเข้าและส่งออกสินค้า

Ele.me ได้ต่อยอดประสิทธิภาพการดำเนินงานที่พัฒนาดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในหลายไตรมาสที่ผ่านมา โดยในช่วงตรุษจีน ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่รัฐบาลท้องถิ่นส่งเสริมให้ชาวจีนไม่เดินทางกลับบ้านในช่วงตรุษจีนเพื่อลดการแพร่เชื้อ ทาง Ele.me ซึ่งเป็นบริการฟู้ดเดลิเวอรี่ ได้ลงทุนในการสร้างลูกค้าใหม่และในด้านโลจิสติกส์ จึงทำให้มีจำนวนผู้ใช้ประจำต่อปีของ Ele.me เพิ่มขึ้นอย่างมากถึงเกือบ 20% ในปีงบประมาณที่แล้ว ในขณะที่ด้านประสบการณ์ของผู้ใช้ก็พัฒนาดีขึ้นเช่นกัน ในอนาคต เราจะเดินหน้าลงทุนด้านการเข้าถึงใจของลูกค้าของ Ele.me เพื่อให้เป็นจุดเริ่มต้นในการเปลี่ยนลูกค้าบนอีโคซิสเท็มของอาลีบาบา ให้หันมาใช้บริการฟู้ดเดลิเวอรี่ของ Ele.me รวมถึงสามารถสั่งทั้งสินค้าและอาหารแบบข้ามแพลตฟอร์มและให้มาส่งพร้อมกันได้ ซึ่งจะช่วยเพิ่มความถี่ในการใช้งานให้มากขึ้น

ในส่วนของธุรกิจค้าปลีกในต่างประเทศ ลาซาด้า และอาลีเอ็กเพรส ประสบความสำเร็จโดยต่างก็มีจำนวนผู้ใช้ประจำต่อปีมากกว่า 100 ล้านรายเมื่อสิ้นสุดเดือนมีนาคม 2564 โดยไตรมาสที่ผ่านมาถือเป็นอีกหนึ่งไตรมาสที่ลาซาด้ามีการเติบโตของจำนวนคำสั่งซื้อเป็นตัวเลข 3 หลักเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ส่วนอาลีเอ็กเพรสก็มีการเติบโตที่รวดเร็วอย่างต่อเนื่องด้วยการปรับปรุงประสบการณ์ด้านโลจิสติกส์ของผู้บริโภคอย่างมาก โดยใช้ประโยชน์จากโครงสร้างพื้นฐานโลจิสติกส์ที่ชาญฉลาดและครอบคลุมทั่วโลกของไช่เหนียว เน็ตเวิร์ก ตัวอย่างเช่น ในฝรั่งเศสและสเปน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของตลาดหลักที่อาลีเอ็กเพรสเข้าไปลงทุนเพื่อปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิกติกส์ ต่างมีตัวเลขการเติบโตของยอดขายรวมทุกช่องทาง (GMV) ประจำไตรมาสเป็นตัวเลข 3 หลัก เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ส่วนในอนาคต เราจะเดินหน้าลงทุนสร้างศูนย์รวมโลจิสติกส์หลักระหว่างประเทศในยุโรป และพัฒนาเครือข่ายโลจิสติกส์ท้องถิ่นในตลาดเป้าหมาย รวมทั้งส่งเสริมการสร้างความแข็งแกร่งให้กับโครงสร้างพื้นฐานของธุรกิจอีคอมเมิร์ซทั้งในและระหว่างประเทศ

ในปีงบประมาณ 2564 ธุรกิจคลาวด์คอมพิวติ้งของเราเติบโตขึ้น 50% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า และมีรายได้ 60,000 ล้านหยวน เรารู้สึกตื่นเต้นกับโอกาสที่ยังมีอยู่อีกมากมายของธุรกิจคลาวด์คอมพิวติ้งของเรา เพราะโลกกำลังอยู่ในช่วงหลังวิกฤตโรคระบาด ทำให้มีโอกาสอีกมากที่อุตสาหกรรมต่างๆ จะเปลี่ยนไปสู่ดิจิทัล โครงสร้างพื้นฐานคลาวด์จะกลายเป็นสิ่งที่เข้ามาแทนที่โครงสร้างพื้นฐานไอที และขับเคลื่อนให้องค์กรสามารถดำเนินงานแบบดิจิทัลได้ ในระหว่างนี้ภาคอุตสาหกรรมของจีนก็กำลังเปลี่ยนผ่านไปสู่ดิจิทัล ผู้ผลิตต่างมุ่งไปยังการผลิตแบบชาญฉลาด และผลิตตามคำสั่งซื้อของผู้บริโภค ในขณะที่อุตสาหกรรมแบบดั้งเดิม เช่น ค้าปลีก พลังงาน การเงิน และการขนส่ง ต่างก็รับรู้ถึงโอกาสและเม็ดเงินมหาศาลที่การใช้งานคลาวด์อัจฉริยะและบิ๊กดาต้าสามารถสร้างให้ได้ อาลีบาบา คลาวด์ จะคว้าโอกาสครั้งประวัติศาสตร์นี้ด้วยการ 1) ลงทุนในผลิตภัณฑ์หลักทั้งด้าน IAAS และ PAAS (เช่น แพลตฟอร์มฐานข้อมูล สตอเรจ คอมพิวติ้งแบบยืดหยุ่น และบิ๊กดาต้า) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้กับผลิตภัณฑ์หลักของเราเมื่อเทียบผู้นำคลาวด์ในตลาดโลก และ 2) เพื่อเสริมการบูรณาการระหว่างโครงสร้างพื้นฐานคลาวด์และปัญญาประดิษฐ์ ในการนำเสนอโซลูชั่นร่วมกับพันธมิตรให้กับลูกค้าได้หลากหลายยิ่งขึ้น

สุดท้าย เราได้ประกาศไปแล้วในเดือนเมษายน 2564 ว่าเราได้รับคำสั่งลงโทษปรับโดยสำนักงานบริหารจัดการกฎระเบียบตลาดแห่งรัฐของจีน ซึ่งเรายอมรับการลงโทษครั้งนี้ด้วยความจริงใจและจะดำเนินตามกฎระเบียบอย่างเต็มที่ จากค่าปรับ 18,200 ล้านหยวนในข้อหาผูกขาดตลาด ทำให้เรามีผลการดำเนินงานประจำไตรมาสขาดทุนเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์นับตั้งแต่เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ การลงโทษครั้งนี้กระตุ้นให้เราคำนึงถึงเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเศรษฐกิจแพลตฟอร์มและสังคม รวมถึงเรื่องความรับผิดชอบต่อสังคมและชุมชน เราเชื่อว่าการพิจารณาตนเองและการปรับตัวที่เราทำ จะช่วยให้เราสามารถให้บริการชุมชนของผู้บริโภค ผู้ขาย และพันธมิตร รวมทั้งสร้างจุดยืนทางการตลาดได้ดียิ่งขึ้นในอนาคต

New Retail การเปลี่ยนไปสู่ดิจิทัล อีโคซิสเท็มของอาลีบาบา เถาเป่า แดเนียล จาง โควิด-19