หุ่นยนต์ส่งของไร้คนขับ นวัตกรรมพลิกโฉมอีคอมเมิร์ซการขนส่งแบบ last-mile delivery

หุ่นยนต์ไร้คนขับส่งพัสดุในบริเวณมหาวิทยาลัย อู่ฮั่น ประเทศจีน

ลองนึกภาพตาม หุ่นยนต์ไร้คนขับขึ้นลิฟต์เตรียมส่งของไปยังหน้าห้องของคุณ เคาะประตูและจัดส่งพัสดุเร็วกว่ากำหนด 1 ชั่วโมง นี่แหละคือโฉมหน้าแห่งอนาคตของอีคอมเมิร์ซจีน

อาลีบาบาเริ่มใช้หุ่นยนต์ส่งของไร้คนขับ 1,000 ตัว ในบริเวณมหาวิทยาลัยและและชุมชนโดยรอบ เพื่อตอบสนองความต้องการของกระแสการช้อปปิ้งออนไลน์ ที่เพิ่มขึ้นทั่วประเทศจีน หุ่นยนต์ตัวนี้มีชื่อว่า Xiaomanlv หรือแปลเป็นภาษาจีนแมนดารินว่า   ‘เจ้าลาตัวน้อย’ สามารถจัดส่งพัสดุได้ถึง 50 ชิ้น ในรอบเดียว หรือ 500 กล่องในหนึ่งวัน เป็นระยะทางถึง 100 กิโลเมตรในรอบเดียว

Xiaomanlv รับพัสดุที่ศูนย์กระจายสินค้า เพื่อขนส่งไปยังจุดหมายปลายทาง โดยวิ่งไปข้างๆ กับเลนวิ่งของจักรยาน แม้ตอนนี้ยังไม่สามารถวิ่งขึ้นลงบันไดได้แต่ผู้ผลิตก็กำลังพัฒนาเทคโนโลยีอยู่

ในอนาคต หุ่นยนต์ไร้คนขับจะมาแทนที่รถยกในโรงงาน อุปกรณ์ขนส่งขยะทางการแพทย์ รวมไปถึงการขนส่งสัมภาระที่สนามบิน โดยหุ่นยนต์เหล่านี้จะเรียนรู้ที่จะเลี่ยงสิ่งกีดขวางอย่างช้าๆ ตามถนนเล็กๆ และตรอกซอยในแคมปัสหรือหมู่บ้าน

สถาบันต้าโหมว หน่วยงานวิจัยระดับโลกในเครืออาลีบาบา กรุ๊ปก็จะนำข้อมูลเหล่านี้มาพัฒนาและอัพเกรท Xiaomanlv เพื่อให้ประสิทธิภาพเป็นไปตามการควบคุม

“ในอีก 3-5 ปีข้างหน้า เราหวังว่าเทศโนโลยีการขนส่งไร้คนขับพัฒนาขึ้นอย่างก้าวกระโดดและส่งของได้ในระยะไกลขึ้น” หวัง เกิ๊ง หัวหน้าแลปพัฒนาเทคโนโลยีไร้คนขับแห่งสถาบันต๋า โม๋ ประจำหังโจว กล่าว

การขนส่งแบบ last-mile delivery เป็นปัญหากวนใจของอีคอมเมิร์ซมาตลอด ทั้งในแง่ของต้นทุน เวลาและเส้นทางที่ใช้ในการขนส่ง ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างขนส่งพัสดุจากผู้ผลิตไปยังผู้ซื้อ ซึ่งอาจเกิดความผิดพลาด โดยพนักงานขนส่งมีโอกาสหลงทางในอาคารหรือหมู่บ้านนั่นเอง

หุ่นยนต์ของอาลีบาบาสามารถขนส่งพัสดุโดยไม่หลงทางหรือต้องการเวลาพักแบบมนุษย์ อัลกอริทึมของอาลีบาบาใช้เส้นทางที่รวดเร็วที่สุดเพื่อให้พัสดุส่งถึงลูกค้าโดยสวัสดิภาพ

หุ่นยนต์ไร้คนขับสามารถคำนวณการเคลื่อนไหวของมนุษย์และยานพาหนะภายในเวลา 5-10 วินาที เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการปะทะ 99.9999% ของการทดสอบ อัลกอริทึมของ Xiaomanlv คำนวณได้อย่างแม่นยำ โดยปราศจากการปะทะ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญจัดเป็นประสิทธิภาพของเทคโนโลยีไร้คนขับในระดับ 4 (จากระดับ 0-5)

ในขณะที่ระดับ 5 หรือจุดสูงสุดของสเปกตรัม ดูจะเป็นเป้าหมายที่บรรลุได้ยากสำหรับผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีไร้คนขับ เพราะต้องอาศัยข้อมูลด้านการจราจร เพื่อที่จะให้การขับเคลื่อนเป็นไปโดยปลอดภัยบนท้องถนนที่วุ่นวาย

ประสิทธิภาพระดับ 4 เพียงพอที่จะแก้ไขปัญหากวนใจของการขนส่ง last-mile เทคโนโลยีดังกล่าวทำให้หุ่นยนต์เคลื่อนย้ายแม้แต่ในบริเวณที่ไม่มีจีพีเอส ทำให้เราสามารถไว้ใจการขนส่งของ Xiaomanlv ได้ แม้จุดหมายปลายทางจะอยู่นอกเมือง

ตลาดอีคอมเมิร์ซของจีนมีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และยังทำให้ระบบโลจิสติกส์เติบโตอย่างรวดเร็วให้ทันกับจำนวนยอดสั่งซื้อที่เพิ่มขึ้น การระบาดของโควิดเร่งให้เกิดเปลี่ยนแปลงจากการบริโภคผ่านช่องทางออฟไลน์ มาเป็นออนไลน์ พร้อมตอกย้ำเทรนด์การขนส่งพัสดุแบบไร้สัมผัส

การเพิ่มขึ้นของการขนส่งพัสดุในประเทศจีน

จำนวนพัสดุ (หลักพันล้าน) ที่ถูกจัดส่งในประเทศจีน เพิ่มขึ้นถึง 9 เท่า ในเวลา 8 ปี

ที่มา: China State Post Bureau

การขนส่งพัสดุในประเทศจีนมีจำนวนถึง 830,000 ล้านชิ้น เมื่อปีที่ผ่านมา มากกว่าปริมาณในปี 2556 ถึง 9 เท่า อ้างอิงข้อมูลจาก China’s Post Office นอกจากนี้พัสดุขนาดใหญ่มีจำนวนลดลงด้วย โดยประเทศจีนกลายเป็นสังคมสูงวัยที่เติบโตเร็วมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลก WHO คาดการณ์ว่าตัวเลขของผู้สูงอายุจแตะ 28% ภายในปี 2583

“เราไม่มีแรงงานมากพอที่จะใช้ขนส่งพัสดุไปยังผู้บริโภค หากไม่อาศัยเทคโนโลยีไร้คนขับจะเกิดปัญหาในการจัดส่งแน่นอน Xiaomanlv จึงมีความสำคัญอย่างมากในอนาคต” นายหวัง แห่งสถาบันต๋า โม๋ ผู้ที่มีบทบาทในการพัฒนาหุ่นยนต์ชื่อดัง กล่าวเสริม เขาใช้เวลากว่า 10 ปี ในการศึกษาวิจัย AI และทำทฤษฎีมาทำให้เกิดการปฏิบัติจริง

“ผมหวังจะสร้างผลงาน AI ที่ก่อให้เกิดประโยชน์กับสังคมในวงกว้าง แทนที่จะเป็นประโยชน์ทางวิชาการอย่างเดียว” หวังเน้นว่าเป้าหมายของการพัฒนานวัตกรรมโดยสถาบันต้าโหมว คือการประดิษฐ์สินค้าที่สามารถใช้ได้จริง ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายของเขา”

นายหวังแห่งสถาบันต้าโหมว ของอาลีบาบา คือหัวจักรสำคัญในการพัฒนาหุ่นยนต์ส่งของไร้คนขับ

เมื่อผู้บริโภคต้องการการขนส่งที่เร็วและยืดหยุ่นมากขึ้น บริษัทอีคอมเมิร์ซต่างแข่งขันกัน เพื่อที่จะขยายเครือข่ายโลจิสติกส์ ตัวอย่างเช่น อาลีบาบามีบริการจัดส่งภายใน 1 ชั่วโมง ครึ่งวันและวันรุ่งขึ้น

“ปัจจุบัน ผู้บริโภคมีความคาดหวังที่สูงขึ้น คือต้องการให้สินค้าจัดส่งถึงหน้าประตู โดยที่ไม่ต้องเดินทางไกลไปรับพัสดุ” หวังกล่าว

สถาบันต้าโหมวกำลังร่ววมมือกับไช่เหนียว เครือข่ายโลจิสติกส์ของอาลีบาบา เพื่อใช้บริการ Xiaomanlv ผู้ค้าปลีกบางรายเริ่มมองหาโซลูชันการขนส่ง อาทิ การขนส่งโดยโดรน ทั้งการขนส่งโดยโดรนและหุ่นยนต์ไร้คนขับล้วนสามารถเพิ่มรอบการขนส่งได้มากขึ้น

แทนที่จะพึ่งวิศวกรในแลป อาลีบาบาต้องการรวบรวมข้อมูลจากการปฏิบัติงานจริงของหุ่นยนต์ขนส่งไร้คนขับ ซึ่งจะเป็นหนทางไปสู่การพัฒนาอัลกอริทึมที่ก้าวหน้าและเป็นประโยชน์